توان اکتیو و راکتیو به چه معنا است ؟
توان اکتیو = توان واته = توان مفید = توانی که باعث روشنایی در لامپ میشه = P
توانی که از شبکه کشیده می شود توان اکتیو نام دارد . این توان در مقاومت بیشترین مقدار خود را دارد .
توان راکتیو = توان دواته = توان غیر مفید = توانی که باعث روشنایی در لامپ نمیشه = توانی که اجبارا با توان اکتیو در خطوط انتقال عبور می کند = Q
توانی که در یک مدار سلفی خالص بین سلف و شبکه تبادل می شود توان راکتیو است . این توان برای انجام کار سلف ضروری است اما بازگشت آن به شبکه بار آن را زیاد می کند .
منظور از توان راکتیو چیست ؟
در مصرف کننده هایی که بین ولتاپ و جریان آنها اختلاف فاز وجود دارد توان دارای دو مقدار مثبت و ومنفی است . به این معنی که مصرف کننده گاهی از شبکه توان می کشد و گاهی به آن توان می دهد . این موضوع سبب ایجاد توان راکتیو می شود . ار آنجایی که در این مصرف کننده ها امکان صفر کردن اختلاف فاز ممکن نیست نتیجه این می شود که توان راکتیو را نیم توان از بین برد .
آیا توان راکتیو لازم است ؟
آری زیرا ماهیت کار این وسایل داشتن توان راکتیو است . مثلا در یک الکتروموتور نمی توان بدون توان راکتیو نیروی الکتروموتوری ایجاد نمود .
توان راکتیو برای شبکه مفید است یا مضر ؟
این توان سبب اضافه شدن جریان شبکه و در نتیجه افزایش تلفات توان در مسیر سیم کشی بصورت حرارت می شود .
انواع توان راکتیو کدامند ؟
در الکتریسته دو عنصر خازن و سلف توان راکتیو ایجاد می کنند پس در نتیجه توان راکتیو دارای دو نوع سلف و خازنی است .
آیا می توان مقدار توان راکتیو یک شبکه را کاهش داد بدون اینکه مصرف کننده دوچار اخلال شود ؟
آری برای این منظور کافی است توان راکتیو مورد نیاز مصرف کننده را از راهی غیر از شبکه تامین نمود . به این منظور با توجه به ماهیت سلف و خازن که عکس هم عمل میکنند کافی است برای کاهش توان راکتیو خازنی از توان راکتیو سلفی استفاده کرد و برعکس . از انجائیکه بیشتر مصرف کننده های یک شبکه از نوع سلفی می باشند می توان با استفاده از بانک خازنی به این مهم دست پیدا کرد .
دانلود کتاب طراحی پست های فشار قوی دکتر عسگریان
.
.
.
.
جهت دانلود به ادامه مطلب بروید
مقدمه :
کاهش ضریب توان در یک شبکه توزیع باعث افزایش جریان ودر نتیجه افزایش تلفات می گردد. افزایش جریان نیاز به افزایش ظرفیت خطوط انتقال انرژی خواهد داشت که مشکلاتی را برای شبکه سراسری ایجاد می کند. بنابراین شرکتهای برق منطقه ای مصرف کنندگانی را مصرف توان راکتیو انها بیش از حد مجاز باشد را جریمه،و تشویق به بهبود ضریب توان می کنند.بنابراین لزوم بهبود ضریب توان چه از نظر خود مصرف کنندگان وچه از نظر شبکه سراسری اهمیت دارد.
اصول طراحی پستهای فشار قوی
پروژه فوق شامل:
مشخصات عمومی پستهای فشار قوی / طراحی تجهیزات کلید خانه یا سویچگیر/ سیستم های جبران کننده توان راکتیو/ اتاق فرمان و سیستم های کنترل حفاظت / تاسیسات جانبی همرا با تصاویر/ وضعیت خطوط انتقال در شبکه سراسری ایران/ طراحی سیستم های مخابراتی/ استاندارد های مهم در طراحی پستهای فشار قوی/ آرایش انواع شین و شینه بندی همراه با تصاویر/ تجهیزات کلید زنی/ انواع بریکرها و مکانیزم آنها/ اصول طراحی مدارات اینترلاک/ بررسی/ انواع سکسیونرها همراه با تصاویر/ انواع کلیدها - مقایسه و چگونگی طراحی آنها
و.......
انرژی اکتیو مورد نیاز شبکه های سراسری توسط نیروگاهها تولید می شود که معمولا این نیروگاهها از مصرف کننده ها فاصله ی زیادی دارند.ارتباط بین تولید و مصرف توسط خطوط انتقال انرژی و ترانسفورماتورهای قدرت انجام می گیرد.انرژی راکتیو در شبکه های قدرت توسط اندوکتانس خطوط انتقال ترانسفورماتورها و مدارهای الکترومغناطیسی موتورها و بالاخره به علت شرایط و وضعیت مصرف کننده ها مصرف می شود.این موضوع باعث کاهش ضریب قدرت شبکه شده و نتیجتا باعث تقلیل قدرت انتقالی اکتیو نیز خواهد شد.با توجه به این مطالب باید سعی نمود تا بار راکتیو را به حداقل خود کاهش یابد.
یکی از راههای اساسی در کاهش توان راکتیو استفاده از جبران کننده های بار راکتیو می باشد.این جبران کننده ها به دو نوع جبران کننده های خازنی و سلفی (راکتور) تقسیم می شوند که در دو وضعیت سری و موازی در شبکه نصب می شوند.اگر جبران کننده های خازنی به صورت سری در خطوط انتقال قرار گیرند (خازن های سری) آنگاه با جبران راکتانس القایی امکان افزایش ظرفیت انتقال توان اکتیو را در این خطوط فراهم می سازند.همچنین اگر این خازن ها به صورت موازی با شبکه های قدرت قرار گیرند(خازن های موازی) به عنوان جبران کننده توان راکتیو سلفی در شبکه می باشند که باعث اصلاح ضریب قدرت آن شبکه ها می شوند.این روش تاثیر زیادی در کاهش تلفات خطوط انتقال خواهد داشت.
در سیستم های قدرت انواع مختلفی از راکتورها استفاده می گردند که بعضی آنها به صورت سری با شبکه و تجهیزات آن قرار گرفته و بعضی دیگر نیز به طور موازی نصب می شوند .از این رو راکتورها به دو نوع راکتورهای سری و راکتورهای موازی تقسیم می گردند.
از طرف دیگر با توجه به نوع کارکرد و وظیفه آنان انواع راکتورها را می توان به شکل زیر بیان نمود:
1- راکتور محدود کننده جریان(current limiting reactor):
این نوع راکتورها که به صورت سری به سیستم متصل می شوند وظیفه دارند تا جریان ناشی از اتصال کوتاه در سیستم را محدود نمایند.به این نوع راکتورها راکتورهای قدرت نیز گفته می شود.
2- راکتور محدود کننده جریان بین زمین و نوترال سیستم:
این نوع راکتور تکفاز که جهت اتصال نوترال سیستم به زمین به کار می رود (اتصال موازی) برای محدود کردن جریان خطا(فالت) در اتصال فاز به زمین استفاده می شود.
3- ترانسفورماتور زمین کننده:
ترانسفورماتورهای سه فاز یا راکتورهایی که به صورت موازی به شبکه متصل گردیده و برای ایجاد نوترال سیستم به کار می رود به ترانسفورماتورهای زمین کننده معروف هستند.
4- راکتور میرا کننده:
به راکتورهایی که به صورت سری با خازن قرار گرفته و جهت کحدود کردن جریان هجومی خازن در مواقع کلید زنی به کار می روند راکتورهای میرا کننده می نامند.
5- راکتور تنظیم کننده (فیلتر):
این راکتورها به صورت سری یا موازی با خازن قرار می گیرند و برای کاهش حذف یا فیلتر کردن هارمونیک ها و یا فرکانس های مخابراتی به کار برده می شوند.
6- راکتور شنت یا موازی:
در اغلب خطوط انتقال فشار قوی از هادی های گروهی (باندل) استفاده می شود.این گروه بندی راکتانس خط را کاهش داده و موجب افزایش قدرت انتقالی می گردد.البته ظرفیت خازنی هادی ها نسبت به زمین و یکدیگر متناسب با طول خط ایجاد می شود که این بار خازنی در شرایط بی باری موجب افزایش ولتاژ در طول خط می شود که این افزایش ولتاژ می تواند مشکلات زیادی را در سطوح عایقی – کلید زنی – سنکرونایزینگ ایجاد نماید.برای رفع این مشکلات از راکتورهای شنت به منظور خنثی سازی بار خازنی استفاده می شود.
به طور کلی راکتورهای شنت در موارد زیر در سیستمهای قدرت به کار گرفته می شوند:
- حفظ ولتاژ شبکه در محدوده قابل قبول در سطح عایقی سیستم
- جلوگیری از تحریک خودی ماشینهای الکتریکی متصل به شبکه قدرت
- محدود نمودن ولتاژ اضافی ناشی از حذف بار شبکه یا اتصال کوتاه فاز به زمین
- بهبود پایداری استاتیکی و دینامیکی و انتقال اقتصادی انرژی الکتریکی